Jakie najważniejsze zmiany podatkowe wchodzą w życie w 2024 roku? W 2024 roku polscy przedsiębiorcy, w tym małe firmy, doświadczają szeregu istotnych zmian w prawie podatkowym. Kluczowe modyfikacje obejmują odroczenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), wprowadzenie opłaty od plastiku, podwyżki składek ZUS i opłat lokalnych, a także nowe przepisy dotyczące amortyzacji dla firm w wybranych regionach. Zrozumienie, jak te zmiany wpłyną na koszty jednoosobowej działalności, jest kluczowe dla efektywnego planowania. Warto podkreślić, że małe podmioty są zazwyczaj wyłączone z obowiązku płacenia podatku minimalnego, co jest ważnym aspektem dla wielu biznesów.
Krajowy System e-Faktur (KSeF): Zmiana w terminach i uproszczeniach
Kiedy Krajowy System e-Faktur (KSeF) staje się obowiązkowy dla przedsiębiorców? Jedną z najbardziej wyczekiwanych i jednocześnie zmiennych regulacji w 2024 roku jest obowiązkowe wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Pierwotne plany zakładały, że dla czynnych podatników VAT system stanie się obligatoryjny od 1 lipca 2024 roku, a dla podmiotów zwolnionych z VAT od 1 stycznia 2025 roku. Jednakże, w wyniku szeroko zakrojonych konsultacji z firmami, Ministerstwo Finansów podjęło decyzję o znacznym odroczeniu tych terminów. Nowe przepisy przewidują fazowe wdrożenie obowiązku KSeF: od 1 lutego 2026 roku dla podatników, których wartość sprzedaży w 2025 roku przekroczyła 200 milionów złotych, oraz od 1 kwietnia 2026 roku dla pozostałych podmiotów, w tym większości małych firm. Warto zatem znać zasady funkcjonowania i harmonogram wprowadzania KSeF.
To odroczenie daje małym firmom dodatkowy czas na przygotowanie się do cyfryzacji procesów wystawiania faktur, dostosowanie systemów IT oraz przeszkolenie personelu, zmniejszając obowiązki podatkowe. W ramach uproszczeń planowane jest utrzymanie przez pół roku (od lutego do końca lipca 2026 roku) możliwości wystawiania faktur na kasach rejestrujących oraz odroczenie wymogu podawania numeru referencyjnego w płatnościach za e-faktury. Dodatkowo, do końca 2026 roku wprowadzony zostanie dobrowolny tryb „offline” na wypadek trudności z przesłaniem faktury do systemu. Funkcjonalność załączników do e-faktur zostanie rozszerzona, umożliwiając przesyłanie szczegółowych danych, co jest szczególnie ważne dla dostawców mediów czy usług telekomunikacyjnych, ale będzie dostępne dla wszystkich użytkowników po odpowiednim zgłoszeniu. Wszystkie te zmiany mają na celu wsparcie podatników w płynnym przejściu na nowy system, co jest kluczowe dla Krajowego Systemu e-Faktur.
Podatek minimalny: Wyłączenia dla małych firm
Kogo dotyczy i na czym polega podatek minimalny? Podatek minimalny, wprowadzony przepisami Nowego Ładu, zaczął obowiązywać od 1 stycznia 2024 roku, choć pierwsze rozliczenia i płatności za rok podatkowy 2024 nastąpią w 2025 roku. Obowiązek ten dotyczy głównie spółek będących podatnikami CIT oraz podatkowych grup kapitałowych, które w danym roku podatkowym poniosły stratę z działalności operacyjnej lub osiągnęły rentowność operacyjną nieprzekraczającą 2%. Celem tej daniny jest ograniczenie praktyk optymalizacji podatkowej i zapewnienie, by duże podmioty wnosiły wkład podatkowy niezależnie od raportowanych strat czy niskich dochodów.
Dla małych firm kluczową informacją jest szeroki katalog wyłączeń z tego podatku minimalnego. Kto jest zwolniony z płacenia podatku minimalnego? W szczególności, danina ta nie obejmuje tak zwanych małych podatników CIT, czyli tych, których roczne przychody brutto ze sprzedaży nie przekraczają 2 milionów euro. Oznacza to, że znaczna większość małych przedsiębiorstw nie będzie objęta tym obowiązkiem. Inne wyłączenia dotyczą firm rozpoczynających działalność (przez pierwsze trzy lata działalności), przedsiębiorstw w trudnej sytuacji finansowej (objętych postępowaniem upadłościowym, likwidacyjnym lub restrukturyzacyjnym), instytucji finansowych oraz tych, których przychody spadły o co najmniej 30% w porównaniu do roku poprzedniego. Dzięki tym regulacjom, małe podmioty mogą odetchnąć z ulgą, skupiając się na prowadzeniu bieżącej działalności bez dodatkowego obciążenia.
Nowe opłaty środowiskowe: Podatek od plastiku
Czy podatek od plastiku obowiązuje od 2024 roku? Od 1 stycznia 2024 roku weszła w życie nowa danina, potocznie nazywana „podatkiem od plastiku”, wynikająca z implementacji unijnej Dyrektywy SUP. Obowiązek jej pobierania dotyczy podmiotów prowadzących działalność handlową lub gastronomiczną, a także tych oferujących napoje lub żywność w automatach vendingowych. Firmy te są zobowiązane do pobierania dodatkowej opłaty od konsumentów końcowych przy wydawaniu napojów i żywności w jednorazowych kubkach lub pojemnikach z tworzyw sztucznych. Są to nowe obowiązki podatkowe dla wielu firm w Unii Europejskiej.
Wysokość opłat została uregulowana rozporządzeniem i wynosi 0,20 zł za plastikowy kubek oraz 0,25 zł za pojemnik na żywność. Ta zmiana ma na celu nie tylko generowanie wpływów budżetowych, ale przede wszystkim promowanie zrównoważonego użytkowania zasobów i zmniejszenie negatywnego wpływu jednorazowych produktów plastikowych na środowisko. Małe firmy działające w sektorze handlu i gastronomii muszą odpowiednio dostosować swoje systemy sprzedaży i informować klientów o nowych opłatach, co może wpłynąć na ich strategię cenową i ofertę.
Zmiany w ZUS i kosztach zatrudnienia
Rok 2024 przyniósł, zgodnie z trendami z poprzednich lat, znaczące zmiany podatkowe i wzrost składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców. Podstawa wymiaru składek dla osób niekorzystających z obniżonych stawek ZUS wynosi nie mniej niż 4694,40 zł. Przełożyło się to na wzrost łącznych miesięcznych składek społecznych. Przykładowo, składka emerytalna wzrosła do 916,35 zł, rentowa do 375,55 zł, chorobowa do 115,01 zł, wypadkowa do 78,40 zł, a na Fundusz Pracy do 115,01 zł. Te podwyżki bezpośrednio wpływają na koszty prowadzenia działalności gospodarczej dla wszystkich firm, w tym małych podmiotów, co należy uwzględnić w rocznym planowaniu.
Większość firm musiała również przygotować się na wyższą składkę zdrowotną. Jej wysokość w 2024 roku nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (czyli 4242 zł). W efekcie, minimalna składka zdrowotna w 2024 roku wyniosła 381,78 zł. Warto także zgłębić temat przyszłych regulacji dotyczących składek na ubezpieczenie zdrowotne, które wejdą w życie w kolejnym roku. Warto również wspomnieć o nadchodzącej nowości, czyli „wakacjach od ZUS”, które dla mikroprzedsiębiorstw zatrudniających mniej niż 10 pracowników będą dostępne już od 1 listopada 2024 roku. Pozwolą one raz w roku skorzystać z jednego miesiąca zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne bez zawieszania działalności, choć nie obejmą składki zdrowotnej. Jakie modyfikacje czekają składkę zdrowotną i składki ZUS w 2024 i 2025 roku? To kluczowe pytanie dla wielu firm.
Wzrost podatków i opłat lokalnych
Co zmieni się w podatku od nieruchomości i kto będzie musiał dostosować swoje deklaracje? Od stycznia 2024 roku wiele małych firm odczuło wzrost podatków i opłat lokalnych, w tym podatku od nieruchomości. Wzrost ten, którego ostateczna wysokość zależy od decyzji rad gmin, mógł wynieść do 15%. W praktyce, w wielu miastach i gminach zdecydowano się na maksymalne podwyżki. Oznacza to, że podatek od nieruchomości za metr kwadratowy powierzchni mieszkalnej mógł wzrosnąć do 1,15 zł, natomiast dla nieruchomości wykorzystywanych na cele gospodarcze maksymalna stawka mogła osiągnąć 33,10 zł za metr kwadratowy. Te zmiany podatkowe wpłynęły na wszystkich podatników posiadających nieruchomości.
Poza daninami od nieruchomości, wzrosły również inne opłaty lokalne, takie jak podatek od środków transportowych, opłata uzdrowiskowa czy opłata od posiadania psa. Te zwiększone obciążenia wpływają bezpośrednio na koszty stałe prowadzenia małego biznesu, zwłaszcza dla firm posiadających własne nieruchomości lub flotę pojazdów. Przedsiębiorcy musieli uwzględnić te podwyżki w swoich budżetach i planowaniu finansowym na rok podatkowy 2024, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i sprostać nowym obowiązkom podatkowym, wynikającym z nowych przepisów.
Wsparcie inwestycji: Ulgi w amortyzacji dla MŚP
W 2024 roku wprowadzono istotne zmiany podatkowe w zakresie amortyzacji, które mogą przynieść korzyści mikro, małym i średnim przedsiębiorcom prowadzącym działalność w gminach o wysokim bezrobociu i jednocześnie niskim dochodzie na mieszkańca. Nowe regulacje umożliwiają takim podatnikom indywidualne ustalanie stawek amortyzacyjnych dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych, będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, zaliczonymi do grupy 1 i 2 Klasyfikacji Środków Trwałych.
Dzięki tej zmianie, stawki amortyzacji mogą zostać obniżone, skracając okres ich rozliczania maksymalnie do 10 lub nawet do 5 lat, w zależności od stopy bezrobocia w danej gminie. Jest to rozwiązanie mające na celu stymulowanie inwestycji w mniej rozwiniętych ekonomicznie regionach Polski oraz wspieranie przedsiębiorczości tam, gdzie poziom bezrobocia jest szczególnie wysoki. To jedna z dostępnych ulg podatkowych. Warto jednak pamiętać, że możliwość ustalenia indywidualnej stawki dotyczy wyłącznie budynków i budowli wytworzonych we własnym zakresie i nie ma zastosowania do nabytych środków trwałych. Małe firmy inwestujące w tych obszarach powinny dokładnie przeanalizować warunki skorzystania z tej preferencji.
Modyfikacje w PIT i dostępnych ulgach
W 2024 roku kwota wolna od podatku oraz progi podatkowe dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych pozostały bez zmian, wynosząc odpowiednio 30 000 zł dla kwoty wolnej i 12% do 120 000 zł dochodu, a następnie 32% powyżej tej kwoty. Czy kwota wolna od podatku ulegnie zmianie w 2024/2025? W tym roku nie. Mimo braku nowych ulg podatkowych, nastąpiły modyfikacje w niektórych istniejących preferencjach, które mają wpływ na rozliczenia PIT za 2023 rok (składane w 2024) oraz na bieżące rozliczenia. Jakie ulgi podatkowe są dostępne dla firm i osób fizycznych w nadchodzącym roku?
Jedną z kluczowych zmian jest zlikwidowanie limitu dochodowego dla rodziców wychowujących jedno dziecko z niepełnosprawnością, co pozwala na skorzystanie z ulgi na dzieci tym podatnikom, którzy wcześniej przekraczali określone progi dochodowe. Ponadto, zmieniono zasady opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych osiąganych przez małżonków z tzw. najmu prywatnego. W tym kontekście, wiedza o tym, jak poprawnie sporządzić umowę najmu mieszkania może okazać się niezwykle przydatna. Małżonkowie będą stosować wyższą stawkę ryczałtu 12,5% dopiero po przekroczeniu limitu 200 tys. zł (wcześniej 100 tys. zł), niezależnie od tego, czy rozliczają te przychody odrębnie, czy przez jednego z nich. Dla małych firm, które w przyszłości zdecydują się na opodatkowanie ryczałtem, istotną zapowiedzią jest wprowadzenie kasowego PIT od 1 stycznia 2025 roku. Czym jest kasowy PIT i kto może z niego skorzystać? Jest to rozwiązanie, które umożliwi płacenie podatku dochodowego dopiero po otrzymaniu zapłaty od kontrahenta, co może być korzystne dla płynności finansowej.
Cyfryzacja i procedury administracyjne: Wiążące Informacje
Od 1 stycznia 2024 roku w życie weszły ważne zmiany dotyczące sposobu składania wniosków o wydanie Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), Wiążącej Informacji Akcyzowej (WIA) oraz Wiążącej Informacji o Pochodzeniu (WIP). Zgodnie z nowymi przepisami, wnioski o WIS i WIA, a więc również te związane z akcyzą, muszą być składane wyłącznie w formie elektronicznej, za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego. Podobnie, wnioski o WIP są od teraz przyjmowane wyłącznie przez portal PUESC. Warto zapoznać się z nowymi zasadami dotyczącymi Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS), Akcyzowej (WIA) i o Pochodzeniu (WIP).
Te zmiany stanowią kolejny krok w kierunku cyfryzacji i usprawnienia procesów komunikacji z organami podatkowymi, mając na celu zwiększenie przejrzystości i efektywności. Dla małych firm, WIS, WIA i WIP są kluczowymi narzędziami do uzyskania oficjalnych interpretacji dotyczących stosowania stawek VAT, akcyzy oraz klasyfikacji celnej towarów. Nowe, elektroniczne procedury wymagają od podmiotów gospodarczych zaznajomienia się z platformami cyfrowymi, ale w dłuższej perspektywie mają ułatwić i przyspieszyć procesy uzyskiwania wiążących informacji, co przekłada się na większą pewność w prawie podatkowym. W przypadku ewentualnych sporów, warto znać procedury dotyczące odwołania od decyzji administracyjnej. Redukuje to również niektóre obowiązki podatkowe.
Inne istotne zmiany w 2024 roku
W 2024 roku małe firmy musiały uwzględnić także inne, bardziej specyficzne zmiany w przepisach podatkowych. Czy zerowy VAT na żywność został przedłużony? Tak, do 31 marca 2024 roku przedłużono zerową stawkę VAT na podstawowe produkty spożywcze, co stanowiło istotne wsparcie dla branży spożywczej i konsumentów w obliczu inflacji, często postrzegane jako element tarczy antyinflacyjnej. Po tym terminie stawka VAT powróciła do 5%, co wymagało dostosowania cen i strategii biznesowych, generując kolejne zmiany podatkowe.
W zakresie Podatku od Czynności Cywilnoprawnych (PCC), od 1 stycznia 2024 roku wprowadzono nową stawkę 6% dla zakupu szóstego i każdego kolejnego mieszkania w ramach jednej inwestycji lub na danej nieruchomości. Choć dotyczy to głównie inwestorów w nieruchomości, może mieć wpływ na małe firmy deweloperskie lub te zajmujące się obrotem nieruchomościami. Ponadto, od nowego roku instytucje płatnicze zyskały dodatkowy obowiązek ewidencjonowania płatności transgranicznych na rzecz odbiorców posiadających siedzibę w innym kraju Unii Europejskiej, jeśli ich liczba przekroczy 25 w ciągu kwartału. Ewidencje te będą przechowywane przez 3 lata, co ma na celu poprawę kontroli nad przepływem pieniędzy między różnymi krajami Unii Europejskiej i zwiększenie bezpieczeństwa transakcji finansowych. Co więcej, warto pamiętać o nadchodzących modyfikacjach w podatkach CIT, takich jak JPK CIT dla największych firm oraz globalny podatek minimalny, a także o zmianach dotyczących fundacji rodzinnych.